Fahriye KUTLAY ŞENYURT- Ziya İPEK
Bölgesel bazda yatırımlarda en yüksek artış yine Akdeniz’de yaşandı. İçinde Adana, Mersin ve Kahramanmaraş gibi büyük illerin yer aldığı bu bölgenin toplam yatırım tutarı bir önceki yıla göre yüzde 134,5 artışla 116 milyar liraya ulaştı. Bu yatırımlardan değerli pay alan Mersin’de, yalnızca Haziran 2023’te 20’si yeni yatırım, 7’si uzatılan olmak üzere toplam 27 proje için yatırım teşvik belgesi düzenlendi.
Yıllık bazda yüzde 59 artış kaydedilirken, belge alan projelerin yatırım tutarı yüzde 56 düşüşle 464 milyon TL’ye geriledi. Yatırımlarla öngörülen istihdam Haziran 2022’ye göre yüzde 2 artarak 313 kişiye ulaştı. Adana’da bu yılın ocak-haziran döneminde 180 firmanın aldığı yatırım teşvik belgelerinin bedeli 28 milyar 967 milyon liraya ulaştı.
Enerji, hizmetler, tarım ve imalat sektörlerinde yatırım teşvik belgesi alan firmalar, komple yeni yatırım, tevsi ve modernizasyon ile ürün çeşitliliğini artırmak istiyor. Yatırımlarla 1.500’den fazla istihdam yaratılması bekleniyor. Bu arada Dapek Liman Hizmetleri A.Ş.’nin, yıllık 1 milyon TEU kapasiteye sahip, 20,8 milyar lira bedelli, Adana’nın Ceyhan ilçesindeki liman ve depolama işletmeciliği hizmetlerine yönelik projesi de yatırım teşviki alacak.
Önümüzdeki dönemde daha da parlaması beklenen, teşvik alan, ekonomisi ve yatırım ivmesiyle dikkat çeken Mersin, Adana ve Kahramanmaraş illerinin sanayi ve ticaret odaları ile OSB liderleri, homojenleşmenin katkısını takdir etti. yatırımların şehirlere ve ekonomiye dağılımı.
Çakır: Yeni ekonomik bölgeler oluşturulacak
Yatırım teşvik belgelerinin farklı bölgelere yoğun şekilde dağıtılmasının, üretimi Türkiye geneline yayma ve yeni ekonomik bölgeler oluşturma stratejisi açısından çok değerli bir tercih olduğunu söyleyen Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hakan Sefa Çakır, öngörülen sabit yatırım bedelinin, 2023 Ocak-Haziran döneminde ise 14 milyar 464. Toplam 2 bin 229 kişinin istihdam edildiği 142 proje için yatırım teşvik belgesi verildiğini söyledi.
2022 yılının ilk yarısına göre verilen belge sayısında yüzde 43, öngörülen sabit yatırım fiyatında yüzde 176, istihdamda ise yüzde 4 artış yaşandığını kaydeden Çakır, şöyle konuştu: “Verilen yatırım teşvik belgelerinden yılın ilk yarısında 7’si yabancı, 135’i yerli idi. şirketlere yönelik düzenlendi.
2022 yılı bire bir ciro ile karşılaştırıldığında belge sayılarına göre hizmetler branşı dışındaki tüm segmentlerde artış gözlenirken, elektrik branşı, özellikle sanayi, payı en yüksek olan iki segment konumunda bulunuyor. yatırım bedeline göre genişletildi. Ocak-Haziran 2023 döneminde yatırım teşvik belgelerinin 121 adedi baz sınıfına göre bölgesel tipte, 21 adedi ise genel tiptedir.
Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 14 milyar 464 milyon TL’lik yatırımın; Yüzde 85’i bölgesel yatırımlara, yüzde 15’i genel yatırımlara ait” dedi. Çakır, Mersin’in Türkiye’de teşvikli yatırım proje sayısında 16’ncı, sabit yatırım fiyatları itibarıyla 13’üncü, beklenen istihdam sayısında ise 21’inci sırada yer aldığını belirtti. Mersin’in bölgesinde daha fazla katma değer yaratan bir il olacağını öngördüklerini belirtti.
Tek: Mersin Tarsus OSB ekonomiye katkı sağlamaya devam ediyor
Bölgede Organize Sanayi Bölgelerinin arttığını, yeni yatırım alanlarının açılmasıyla sanayi segmentindeki yükselişte pay sahibi olduklarını söyleyen Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Tekli, sanayinin yer aldığı Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nin, Karma OSB olarak 3 bölgede toplam 756 hektar alanda üretim yapılmaktadır. 4’üncü bölgenin çalışmalarını da tamamlamak üzere olduklarını kaydetti.
Savunma sanayinde aktif rol oynamak için gerekli çalışmaları yaptıklarını ve Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde Savunma Havacılık ve Uzay Kümelenmesi SAHA İstanbul Mersin İrtibat Ofisi’ni açtıklarını belirten Tekli, “İlçemizde çok önemli markalarımız var. Bölgemiz savunma sanayine yönelik üretim yapabilecek kapasiteye sahip. Bizim görevimiz onları doğru yola yönlendirmek. SAHA İstanbul’un bu çalışmalara büyük katkısı olacak. Savunma sanayisinden hak ettiğimiz payı almak için çalışacağız” dedi.
Kıvanç: Adana’ya ilgi umut veriyor
Adana’nın yatırım teşvik belgesi sayısındaki artış ve sabit yatırım tutarlarındaki büyük artışın, bölgenin ekonomik geleceğinin parlak olduğunun en somut göstergelerinden biri olduğunu kaydeden Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, “Yatırımcıların bunlara ilgisi var. Verimli topraklar, Adana’nın ekonomik kalkınmasının anahtarıdır. Sonsuza kadar ve sürdürülebilir bir şekilde devam edeceğine dair büyük umut veriyor.”
Toplamda 8 bin 166 adet yatırım teşvik belgesinin verildiği bu dönemde, 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde Türkiye genelinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yatırım teşvik belgesi sayısında büyük bir artış kaydedilirken; 2022 yılının aynı dönemine göre ciddi bir yükseliş yaşandığını ifade eden Kıvanç, bu yükselişin en parlak yıldızlarından birinin de Adana olduğunu belirtti.
Adana’ya yapılan yatırımların büyüklüğüne odaklandığımızda; Adana’da gerçek bir sıçrama görüyoruz” diyen Zeki Kıvanç, sözlerini şöyle sürdürdü: “2022 yılında 5 milyar 195 milyon lira olarak kaydedilen sabit yatırım tutarı, 2023 yılının aynı döneminde inanılmaz bir ivme kazanarak 28 milyar liraya yükseldi. 967 milyon lira. Bu sadece ekonomik bir artış değil, aynı zamanda bölgenin büyüme potansiyelinin de en somut kanıtlarından biri olarak öne çıkıyor. Türkiye’deki iller sıralamasına baktığımızda ise sabit yatırım tutarı açısından ilk üçte yer alıyoruz.”
Sütcü: Yatırımcılar yatırım fırsatlarının farkında
Türkiye’de, Adana’nın imkanlarına sahip çok fazla alternatif bulunmadığını kaydeden Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Teşkilat Başkan Yardımcısı Bekir Sütcü ise şunları söyledi: Bu ihtimalin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Adana’nın geçmişten günümüze gelen cazibesinin, şehrin yakın gelecekte “sıçrama noktası”na gireceğinin sinyalini verdiğini kaydeden Sütcü, yatırım açısından Adana’yı kaçırılmayacak fırsatların beklediğini, yatırımcıların da bunun bilincinde olduğunu belirtti. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre Adana’nın il bazında ihracatta 12. sırada yer aldığını ve ülke ihracatındaki payının yüzde 1,1 olduğunu hatırlatan Sütcü, “Bu oranı artırmamız lazım.
Çünkü bir sanayici olarak Adana’nın öncelikli ihtiyacının ihracatı artırmak olduğunu düşünüyorum. Şehrimizin yıllık 3 milyar doları aşan ihracatının yani 1,5 milyar dolar gibi yüzde 50’den fazlası bölgemiz sanayicilerine ait olsa da elbette yeterli değil. Adana’nın mevcut potansiyeli ve gelecekte ortaya çıkacak fırsatlarla ihracatımızı artırmamız tesadüf olmayacak” dedi.
Bulgu: Farklı segmentlerden yatırımcıları ağırlıyoruz
6. bölge teşviki kapsamında olmanın Kahramanmaraş için büyük avantaj olduğunu belirten Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Bultu, bu kapsamın yatırımcılara fırsatlar sunduğunu söyledi.
Kahramanmaraş bariz segmentlerde öne çıkıyor, aslında farklı segmentlerden yatırımcıları da ağırlıyoruz” dedi. Kahramanmaraş’ta 5 adet faal ve faal organize sanayi bölgesi bulunduğunu, 1 adet de inşaatı devam eden dokuma ihtisas organize sanayi bölgesinin bulunduğunu anımsatan, burada tahsissiz yer kalmadığını ve yüzde 100 doluluk oranlarına ulaşıldığını belirterek, reel Gayrimenkul yatırımcıya teslim edildi, o da hızlı bir şekilde cevap verdi. yatırım ivmesinin artacağını bildirdi.
Deprem bölgelerinde finansmana erişimin çok daha önemli bir sorun olduğunu vurgulayan Eldetu, “Yaşadığımız sorunların yanında bu çok daha ciddi bir sorun. Bu konuda biraz daha pozitif ayrımcılık talep ediyoruz. Destek verilmesi halinde hem yatırımcılar hem de yeni yatırım yapacak olanlar buradaki mevcut tesislerin kapasitesini çok daha hızlı bir şekilde artırma imkanına sahip oluyor” dedi.
